PRAWA DZIECKA - JAKIE PRAWA MAJĄ DZIECI?

   Dzieci i młodzież posiadają te same prawa człowieka, co dorośli oraz prawa szczególne, które wynikają z ich wyjątkowych potrzeb. Spis praw, które powinny być zagwarantowane wszystkim dzieciom, by mogły w pełni rozwijać swój potencjał, określa Konwencja o Prawach Dziecka.

Prawa dziecka

W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są:

- Konstytucja RP

- Konwencja o Prawach Dziecka

- Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka

Konwencja o prawach dziecka

Konwencja o prawach dziecka to międzynarodowa konwencja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. Uchwalenie Konwencji jest jednym z ważniejszych osiągnięć Polski w dziedzinie ochrony praw dziecka. W roku 1978 Polska zaproponowała Komisji Praw Człowieka ONZ jej uchwalenie i przedstawiła projekt, który był później dwukrotnie modyfikowany. Na podstawie Konwencji powołano do życia organ nadzorujący jej realizację przez państwa, które ją ratyfikowały - Komitet Praw Dziecka.

Jakie są prawa dziecka?

W konwencji o prawach dziecka zostały spisane wszystkie prawa dziecka. Dokument składa się z preambuły i 54 artykułów. Katalog sformułowano, kierując się następującymi zasadami:

- dobra dziecka,

- równości (wszystkie dzieci są równe wobec prawa bez względu na pochodzenie, płeć, narodowość, itd.),

- poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców (państwo respektuje autonomię rodziny i ingeruje tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach według określonych procedur),

- pomocy państwa (państwo zobowiązane jest do podejmowania wszelkich działań ustawodawczo-administracyjnych dla realizacji praw uznanych w konwencji).

Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach:

- dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej,

- dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności,

- rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka,

- państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.

Katalog praw i wolności obejmuje prawa cywilne, socjalne, kulturalne, polityczne i z założenia w niewielkim zakresie uwzględnia prawa ekonomiczne (dziecko powinno uczyć się, a nie pracować). W skład tego wchodzą: